Luận án Nghiên cứu tính đối kháng của Aspergillus flavus không sinh độc tố để phòng chống Aflatoxin trên ngô và lạc

ên nhau và ???c b?o qu?n ? nhà kho b?ng
??ch thoáng mát.
Lô ??i ch?ng: 01t?n l?c c? thu ho?ch t? lô không s? d?ng ch? ph?m AF theo quy
trình b?o qu?n nh? trên, th?i gian b?o qu?n là 6 tháng/ thí nghi?m.
2.2.19 Ph??ng pháp x? lý th?ng kê s? li?u: theo ph?n m?m Microsoft Excel
44
CH??NG III. K?T QU? VÀ TH?O LU?N
3.1 PHÂN L?P, TUY?N CH?N CH?NG A. FLAVUS KHÔNG SINH
AFLATOXIN LÀM CH?NG S?N XU?T CH? PH?M AF
3.1.1 Phân l?p các ch?ng Aspergillus flavus trên ngô, l?c
??i m?c tiêu phân l?p các ch?ng A. flavus không sinh aflatoxin ?? phòng ch?ng
aflatoxin trên ngô và l?c, vì v?y trong quá trình phân l?p ch? sàng l?c và thu?n khi?t các
ch?ng n?m có ??c ???m v? hình thái khu?n l?c gi?ng loài Aspergillus flavus ?ã ???c
Rapper và Fennell miêu t? trong khóa phân lo?i “ The Genus Aspergillus”. Theo Repper và
Fennell, loài Aspergillus flavus có các ??c ???m hình thái sau: Khu?n l?c có màu xanh lá
cây ??n xanh vàng, không ??i m?u sang nâu khi già trên môi tr??ng PDA ho?c môi tr??ng
Czapex sau 7-10 ngày nuôi c?y, kích th??c khu?n l?c dao ??ng t? 6-8cm, m?t trái khu?n
??c có m?u tím nh?t ho?c nâu, các bào t? hình thành vòng tròn ??ng tâm ??u ??n, th??ng
có 5-6 vòng tròn màu xanh l?c trên b? m?t khu?n l?c... [1, 114]. D?a vào các ??c ???m
hình thái ???n hình c?a A. flavus, các ch?ng A. flavus??ã ???c phân l?p t? 100 m?u ngô, l?c
??a các t?nh V?nh Phúc, Ngh? An, ??c Nông và Hà N?i. K?t qu? phân l?p ???c trình bày ?
??ng 3.1.
??ng 3.1 ??t qu? phân l?p các ch?ng Aspergillus flavus ?? ngô, l?c ? m?t s? t?nh Vi?t nam
STT Tên m?u ??a ???m
??y m?u
?? l??ng
??u
?? ch?ng A.
flavus phân l?p
???c
?? l? ch?ng A. flavus
phân l?p ???c/s?
??u (%)
1 Ngô 10 9 90,0
2 L?c
Yên L?c,
??nh Phúc 15 12 80,0
3 Ngô 15 13 86,0
4 L?c
Yên Thành,
Ngh? An 15 14 93,3
5 Ngô 15 12 80,0
6 L?c
??’Mgar,
??c Nông 15 12 80,0
7 Ngô ?ông Anh,
Hà N?i
15 13 86,0
??ng s? 100 85 85,0
45
??t qu? b?ng 3.1 cho th?y, t? 100 m?u ngô, l?c l?y ? m?t s????a ???m khác nhau,
chúng tôi ?ã phân l?p ???c 85 ch?ng n?m m?c có hình thái gi?ng loài A. flavus. Trong ?ó,
? Yên Thành, Ngh? An s? ch?ng n?m m?c phân l?p ???c trên s? m?u là 27/30, chi?m
90%. ? C?’Mgar, ??c Nông s? l??ng ch?ng n?m m?c A. flavus phân l?p ???c trên s? m?u
là 24/30, chi?m 80% và ? Yên L?c, V?nh Phúc s? l??ng ch?ng n?m m?c A. flavus phân l?p
???c trên s? m?u là 21/25, chi?m 84%. T? l? nhi?m m?c ? 15 m?u ngô ?ông Anh, Hà N?i
là 86% và t? l? n?m m?c A. flavus phân l?p /t?ng s? m?u trung bình là 85%. K?t qu? trên
cho th?y, các m?u ngô, l?c ? các t?nh ???c kh?o sát ?ã b? nhi?m A. flavus v?i t?n su?t cao
(80-90%) và không có s? chênh l?ch ?áng k? gi?a các vùng. Nh? v?y, có th? nói r?ng A.
flavus là loài n?m m?c nhi?m chính trên ngô và l?c ? Vi?t Nam. K?t qu? này c?ng phù h?p
??i nghiên c?u c?a Siriacha và c?ng s?, A. flavus là loài n?m nhi?m ph? bi?n trên ngô ?
Thái Lan và không ch? phát hi?n ???c ? giai ???n b?o qu?n mà ngay c??? giai ???n ngoài
??ng [121].
3.1.2 Sàng l?c các ch?ng Aspergillus flavus không sinh aflatoxin
Theo m?t s? tài li?u ?ã công b? không ph?i t?t c? các ch?ng A. flavus? ??u sinh
aflatoxin [2]. Do v?y, ?? sàng l?c các ch?ng không sinh aflatoxin, 85 ch?ng A. flavus phân
??p ???c ? trên ???c nuôi c?y trên môi tr??ng ngô theo ph??ng pháp c?a Tanaka và c?ng
?? [124]. Sau 7 ngày nuôi c?y, m?u ???c l?y tách chi?t và xác ??nh hàm l??ng aflatoxin
B1 t?o thành b?ng k? thu?t s?c ký b?n m?ng (TLC) nh???ã mô t? trong m?c 2.2.4 ph?n v?t
li?u và ph??ng pháp nghiên c?u. Kh? n?ng t?o aflatoxin B1 c?a các ch?ng A. flavus????c
trình bày ? b?ng 3.2.
??ng 3.2 Kh? n?ng t?o aflatoxin c?a các ch?ng A. flavus phân l?p t? ngô và l?c
?? ch?ng A. flavus sinh aflatoxin B1 phân
theo các m?c (ppb)Tên m?u
KPH? 80-400 400-600
A. flavus phân l?p trên ngô 14 34 2
A. flavus phân l?p trên l?c 7 26 2
??ng s? ch?ng A. flavus phân l?p ???c
theo các m?c
21 60 4
??ng s? ch?ng A. flavus phân l?p ???c 85
Chú thích: + KPH?: Không phát hi?n ???c
46
??t qu? phân tích kh? n?ng t?o aflatoxin c?a 85 ch?ng A. flavus?? b?ng 3.2 cho th?y,
?ã sàng l?c ???c 21 ch?ng A. flavus không sinh aflatoxin dùng cho các thí nghi?m ti?p sau.
??t qu? phân tích c?ng ch? ra r?ng 70,5% s? ch?ng phân l?p ???c có kh? n?ng t?o
aflatoxin dao ??ng t? 80-600 ppb ? các vùng kh?o sát. Theo nghiên c?u c?a Abbas và
??ng s???ã công b?, 84% các ch?ng A. flavus phân l?p t? ngô ? bang Missisibi, M? có kh?
??ng t?o aflatoxin [19]. ? Pháp ch? có 25% ch?ng A. flavus phân l?p t? l??ng th?c có kh?
??ng sinh aflatoxin [2]. N?m 1990, theo m?t nghiên c?u khác c?a Siriacha và c?ng s? thì
kh? n?ng t?o ??c t? aflatoxin c?a các ch?ng A.flavus phân l?p t? ngô Thái Lan dao ??ng t?
2461ppb ??n 32446 ppb [121]. K?t qu? khác bi?t trên cho phép k?t lu?n: t? l? các ch?ng A.
flavus vùng nhi?t ??i có kh? n?ng t?o aflatoxin cao h?n các ch?ng vùng ôn ??i. Các y?u t?
sinh thái nh? nhi?t ??, ????m, ???u ki?n ??t ?aicó vai trò quan tr?ng trong vi?c xu?t hi?n
các ch?ng A. flavus sinh aflatoxin.
?? nhi?m A. flavus có kh? n?ng t?o aflatoxin v?i t?n su?t cao trên ngô, l?c ? các t?nh
???c kh?o sát là m?t s? li?u khoa h?c quan tr?ng trong vi?c khuy?n cáo và xây d?ng
ch??ng trình phòng ch?ng n?m m?c và ??c t? aflatoxin trên ngô, l?c ? Vi?t Nam. Nh?ng
?? li?u này c?ng cho th?y, c?n có bi?n pháp hi?u qu?, an toàn ?? phòng ch?ng c?ng nh?
??n ki?m tra ch?t ch? m?c ?? nhi?m ??c t? này trên nông s?n.
3.1.3 Phân lo?i các ch?ng Aspergillus flavus không sinh aflatoxin phân l?p
???c
?? xác ??nh chính xác các ch?ng không sinh aflatoxin có ph?i là Aspergillus flavus
không, các ch?ng A. flavus phân l?p ???c phân lo?i theo khóa phân lo?i c?a Raper và
Fennell ?The genus Aspergillus?. ?ây là tài li?u kinh ???n dùng trong phân lo?i các loài
??m m?c thu?c chi Aspergillus. Theo khóa phân lo?i c?a Raper và Fennell loài Aspergillus
flavus có các ??c ???m c?u trúc vi h?c nh? sau: ??u bào t? có d?ng t?a tròn, ???ng kính
kho?ng 200-750µm. Cu?ng bào t? có thành dày, không m?u, s?n sùi, th??ng dài 1µm.
??ng ??nh giá có hình c?u hay hình g?n c?u, ???ng kính kho?ng 25-60µm. Th? bình 01
ho?c 02 t?ng, ?ôi khi có c? hai ki?u th? bình ngay trong m?t ??u. Bào t? tr?n có hình c?u
ho?c hình c?u, s?n sùi h?c có gai, kích th??c 2,5-6 µm [1, 114].
??c ???m hình thái và c?u trúc vi h?c c?a 21 ch?ng A. flavus không sinh aflatoxin và
??t ch?ng A. flavus sinh aflatoxin cao nh?t (ký hi?u là AF14) ???c trình bày ? các b?ng
3.3a, 3.3b, 3.4a và 3.4b.
47
??ng 3.3a ??c ???m hình thái c?a các ch?ng Aspergillus flavus phân l?p t? các m?u ngô, l?c
STT Ký hi?uCh?ng
???ng kính
khu?n l?c
(cm)
??u s?c khu?n l?c D?ng m?t khu?n l?c
1 DA1 6,0-7,5
??u vàng xanh lá cây;
??t trái khu?n l?c có m?u
nâu h?ng; không có s?c t?
hòa tan quanh khu?n l?c;
Bông x??? trung tâm và rìa
ngoài khu?n l?c có d?ng
nhung,
2 DA2 6,5-7,5
??u vàng xanh lá cây;
??t trái khu?n l?c có m?u
nâu; không có s?c t? hòa
tan quanh khu?n l?c
Bông x??? trung tâm và rìa
ngoài khu?n l?c có d?ng
nhung,
3 DA3 4,0-5,0
??u vàng xanh lá cây;
??t trái khu?n l?c có m?u
nâu; không có s?c t? hòa
tan quanh khu?n l?c
Bông x??? trung tâm và rìa
ngoài khu?n l?c có d?ng
nhung,
4 AL21 6,0-7,0
??u vàng xanh lá cây;
??t trái khu?n l?c có m?u
nâu; không có s?c t? hòa
tan quanh khu?n l?c
Bông x??? trung tâm và rìa
ngoài khu?n l?c có d?ng
nhung,
5 AL22 6,0-7,0
??u vàng xanh lá cây;
??t trái khu?n l?c có m?u
nâu; không có s?c t? hòa
tan quanh khu?n l?c
Bông x??? trung tâm và rìa
ngoài khu?n l?c có d?ng
nhung,
6 AL23 5,0-7,0
??u vàng xanh lá cây;
??t trái khu?n l?c có m?u
nâu; không có s?c t? hòa
tan quanh khu?n l?c
Bông x??? trung tâm và rìa
ngoài khu?n l?c có d?ng
nhung,
7 ?N9 3,0-5,0
??u vàng xanh lá cây;
??t trái khu?n l?c có m?u
nâu; không có s?c t? hòa
tan quanh khu?n l?c
Bông x??? trung tâm và rìa
ngoài khu?n l?c có d?ng
nhung,
8 NA7 4,0-5,0
??u vàng xanh lá cây;
??t trái khu?n l?c có m?u
nâu; không có s?c t? hòa
tan quanh khu?n l?c
Bông x??? trung tâm và rìa
ngoài khu?n l?c có d?ng
nhung,
9 NA9 5,0-6,0
??u vàng xanh lá cây;
??t trái khu?n l?c có m?u
nâu; không có s?c t? hòa
tan quanh khu?n l?c
Bông x??? trung tâm và rìa
ngoài khu?n l?c có d?ng
nhung,
10 VP3 3,5-4,6
??u vàng xanh lá cây;
??t trái khu?n l?c có m?u
nâu; không có s?c t? hòa
tan quanh khu?n l?c
Bông x??? trung tâm và rìa
ngoài khu?n l?c có d?ng
nhung,
11 NA10 3,0-5,0
??u vàng xanh lá cây;
??t trái khu?n l?c có m?u
nâu; không có s?c t? hòa
tan quanh khu?n l?c
Bông x??? trung tâm và rìa
ngoài khu?n l?c có d?ng
nhung,
12 HN9 4,0-6,0
??u vàng xanh lá cây;
??t trái khu?n l?c có m?u
nâu; không có s?c t? hòa
tan quanh khu?n l?c
Bông x??? trung tâm và rìa
ngoài khu?n l?c có d?ng
nhung,
48
??ng 3.3b ??c ???m hình thái c?a các ch?ng A. flavus phân l?p t? các m?u ngô, l?c
STT Ký hi?uCh?ng
???ng kính
khu?n l?c
(cm)
??u s?c khu?n l?c
??ng m?t khu?n l?c
13 ?A3 3,0-4,0
??u xanh lá cây, không
có s?c t? hòa tan quanh
khu?n l?c; M?t trái khu?n
??c có m?u nâu h?ng;
Bông x??? trung tâm và rìa
ngoài khu?n l?c có d?ng
nhung,
14 ?A5 5,0-6,0
??u vàng xanh lá cây;
??t trái khu?n l?c có m?u
nâu; không có s?c t? hòa
tan quanh khu?n l?c
Bông x??? trung tâm và rìa
ngoài khu?n l?c có d?ng
nhung,
15 NA1 4,0-5,0
??u vàng h?i l?c; M?t
trái khu?n l?c có m?u nâu;
không có s?c t? hòa tan
quanh khu?n l?c.
Bông x??? trung tâm và rìa
ngoài khu?n l?c có d?ng
nhung,
16 NA2 3,0-5,0
??u vàng xanh lá cây;
??t trái khu?n l?c có m?u
nâu; không có s?c t? hòa
tan quanh khu?n l?c
Bông x??? trung tâm và rìa
ngoài khu?n l?c có d?ng
nhung,
17 NA3 3,0-5,0
??u vàng xanh lá cây;
??t trái khu?n l?c có m?u
nâu; không có s?c t? hòa
tan quanh khu?n l?c
Bông x??? trung tâm và rìa
ngoài khu?n l?c có d?ng
nhung,
18 VP1 4,0-6,0
??u vàng xanh lá cây;
??t trái khu?n l?c có m?u
nâu; không có s?c t? hòa
tan quanh khu?n l?c, rìa
khu?n l?c có m?u tr?ng
??n
Bông x??? trung tâm và rìa
ngoài khu?n l?c có d?ng
nhung,
19 VP2 3,5-5,0
??u vàng xanh lá cây;
??t trái khu?n l?c có m?u
nâu; không có s?c t? hòa
tan quanh khu?n l?c
Bông x??? trung tâm và rìa
ngoài khu?n l?c có d?ng
nhung.
20 VP3 3,0-4,5
??u vàng xanh lá cây;
??t trái khu?n l?c có m?u
nâu h?ng; không có s?c t?
hòa tan quanh khu?n l?c,
rìa khu?n l?c có m?u
tr?ng m?n
Bông x??? trung tâm và rìa
ngoài khu?n l?c có d?ng
nhung,
21 VP4 5,5-6,0
??u vàng xanh lá cây;
??t trái khu?n l?c có m?u
nâu; không có s?c t? hòa
tan quanh khu?n l?c, rìa
khu?n l?c có m?u tr?ng
??n
Bông x??? trung tâm và rìa
ngoài khu?n l?c có d?ng
nhung,
22
AF14
(ch?ng sinh
aflatoxin)
5,5-7,0
??u vàng xanh lá cây;
??t trái khu?n l?c có m?u
tím nh?t; không có s?c t?
hòa tan quanh khu?n l?c,
rìa khu?n l?c có m?u
tr?ng m?n
Bông x??? trung tâm và rìa
ngoài khu?n l?c có d?ng
nhung,
49
??ng 3.4a ??c ???m c?u trúc vi h?c c?a các ch?ng A. flavus phân l?p t? các m?u ngô, l?c
Bào t? tr?n ??ng ??nh giá Cu?ng sinh bào t?STT Ký hi?u
Ch?ng
?? hàng
th?
bình
Hình d?ng ???ng kính
(µm)
Hình d?ng ???ng kính
(µm)
Hình d?ng ???ng kính
(µm)
1 DA1 1-2 Hình c?u, có gai 4,0 - 6,0 Hình c?u hay g?u c?u 25,5 - 36,5 ??n sùi 200 - 450
2 DA2 1-2 Hình c?u, có gai 4,5 - 5,5 Hình c?u hay g?u c?u 25,0 - 30,0 ??n sùi 200 - 400
3 DA3 1-2 Hình c?u, có gai 2,5 - 4,5 Hình c?u 30,0 - 40,0 ??n sùi 380 - 720
4 AL21 1-2 Hình c?u, có gai 3,0 - 4,5 Hình c?u 30,0 - 38,0 ??n sùi 450 - 700
5 AL22 1-2 Hình c?u, có gai 2,5 - 3,8 Hình c?u 35,0 - 40,0 ??n sùi 460 - 680
6 AL23 1-2 Hình c?u, có gai 3,0 - 4,8 Hình c?u 25,0 - 35,0 ??n sùi 400 - 600
7 ?N9 1-2 Hình c?u hay g?n??u, có gai 3,0 - 4,0 Hình c?u hay chu? 36,5 - 40,0 ??n sùi 320 - 550
8 NA7 1-2 Hình c?u hay g?n
??u, có gai 3,0 - 3,5
Hình g?n c?u hay
chu? 35,0 - 40,0 ??n sùi 360 - 500
9 NA9 1-2 Hình c?u hay g?n
??u, có gai 3,0 - 3,5 Hình c?u hay chu? 35,0 - 45,0 ??n sùi 300 - 500
10 VP3 1 Hình c?u, có gai 2,5 - 3,0 Hình g?n c?u haychu? 36,5 - 50,0 ??n sùi 250 - 550
50
??ng 3.4b ??c ???m c?u trúc vi h?c c?a các ch?ng A. flavus phân l?p t? các m?u ngô, l?c
Bào t? tr?n ??ng ??nh giá Cu?ng sinh bào t?STT Ký hi?u
Ch?ng
A.flavus
?? hàng
th?
bình Hình d?ng ???ng kính
(µm)
Hình d?ng ???ng kính
(µm)
Hình d?ng ???ng kính
(µm)
11 NA10 1 Hình c?u, có gai 2,5 - 3,5 Hình g?n c?u hay chu? 35-50 ??n sùi 270 - 550
12 HN9 1-2 Hình c?u, có gai 3,5 - 6,0 Hình c?u 40-50 ??n sùi 600 - 750
13 ?A3 1-2 Hình c?u, có gai 3,7 - 6,0 Hình g?n c?u hay chu? 36 - 60 ??n sùi 430 - 750
14 ?A5 1-2 Hình c?u hay g?n
??u, có gai
3,0 -5,5 Hình c?u 37-52 ??n sùi 450 - 700
15 NA1 1-2 Hình c?u 3,0 -5,0 Hình c?u 19 - 45 ??n sùi 340 - 450
16 NA2 1-2 Hình c?u 3,0 -4,5 Hình g?n c?u hay chu? 25 - 40 ??n sùi 300 - 470
17 NA3 1-2 Hình c?u 3,5-4,5 Hình g?n c?u hay chu? 30 - 40 ??n sùi 320 - 450
18 VP1 1-2 Hình c?u 3,0 -5,5 Hình g?n c?u hay chu? 25 - 60 ??n sùi 300 - 480
19 VP2 1-2 Hình c?u 2,5 -5,0 Hình g?n c?u hay chu? 21 - 50 ??n sùi 250 - 450
20 VP3 1-2 Hình c?u 2,7-4,5 Hình g?n c?u hay chu? 30 - 65 ??n sùi 300 - 420
21 VP4 1-2 Hình c?u 2,5-4,0 Hình g?n c?u hay chu? 30 - 65 ??n sùi 400 - 650
22 AF14
(ch?ng
sinh
aflatoxin)
1-2 Hình c?u 2,5-4,0 Hình g?n c?u hay chu? 30 - 60 ??n sùi 400 - 600
51
??ng 3.3a, 3.3b, 3.4a và 3.4 b mô t????c ???m hình thái và c?u trúc vi h?c c?a các
ch?ng A. flavus không sinh aflatoxin và ch?ng A. flavus AF14 sinh aflatoxin cao nh?t phân
??p ???c. K?t qu? cho th?y, trong kho?ng 7 ngày nuôi c?y trên môi tr??ng Czapek ? nhi?t
?? 28oC, các khu?n l?c A. flavus có ???ng kính 3-7,5cm. S?i n?m t? th?a ??n dày, có n?p
nh?n và mép r?ng c?a ? g?n mép khu?n l?c. Khu?n l?c màu xanh lá cây - vàng. M?t d??i
khu?n l?c th??ng có m?u nâu, nâu h?ng ho?c tím nh?t ch?y theo hình phóng x?. Khu?n l?c
không ??i m?u sang nâu khi già, ?ây là m?t ??c ???m hình thái quan tr?ng ?? phân bi?t loài
Aspergillus flavus v?i loài Aspergillus oryzae là loài có khu?n l?c m?u xanh lá cây vàng
nh?ng ??i m?u sang nâu khi già. Aspergillus oryzae là loài không sinh aflatoxin v?n ???c
dùng trong công ngh? ch? bi?n th?c ph?m. ??u bào t? có d?ng t?a tròn, ???ng kính
kho?ng 200-750µm. Cu?ng bào t? có thành dày, không m?u, s?n sùi. B?ng ??nh giá có
hình c?u hay hình g?n c?u, ???ng kính kho?ng 25-60µm. Th? bình 01 ho?c 02 t?ng, ?ôi
khi có c? hai ki?u th? bình ngay trong m?t ??u. Bào t? tr?n có hình c?u ho?c hình c?u, s?n
sùi h?c có gai, kích th??c kho?ng 2,5-6 µm.
??i chi?u v?i các ??c ???m hình thái và c?u trúc vi h?c c?a loài A. flavus??ã ???c
Rapper và Fennell miêu t? trong khóa phân lo?i ?The genus Aspergillus? chúng tôi th?y 21
ch?ng A. flavus phân l?p ???c ??u thu?c loài Aspergillus flavus.
3.1.4 Tuy?n ch?n các ch?ng A. flavus không sinh aflatoxin
Theo nghiên c?u c?a nhi?u tác gi? trên th? gi?i, hi?u qu? gi?m aflatoxin ph? thu?c
vào t? l? gi?a ch?ng A .flavus không sinh v?i ch?ng sinh aflatoxin. T? l? này càng cao thì
hi?u qu? gi?m aflatoxin càng l?n [44, 130]. Các ch?ng A. flavus không sinh aflatoxin m?c
tiêu ph?i có t?c ?? phát tri?n nhanh ?? chi?m ?u th? v? s? l??ng thì m?i có kh? n?ng ??i
kháng cao v?i các ch?ng A. flavus sinh aflatoxin. Trên c? s???ó, d?a vào k?t qu? b?ng 3.3a
và 3.3b, 05 ch?ng A. flavus không sinh aflatoxin có ???ng kính khu?n l?c cao nh?t trên
môi tr??ng Czapek sau 7 ngày nuôi c?y ?ã ???c ch?n ?? th?c hi?n các nghiên c?u ti?p
theo. Các ch?ng ?ó ???c ký hi?u là DA1, DA2, AL21, AL22 và AL23.
?? kh?ng ??nh kh? n?ng không sinh aflatoxin c?a các ch?ng tuy?n ch?n, 5 ch?ng A.
flavus DA1, DA2, AL21, AL22, AL23 và ch?ng A. flavus AF14 sinh aflatoxin ???c nuôi
??y trên môi tr??ng ngô sau ?ó ti?n hành ??nh l??ng aflatoxin b?ng s?c ký l?ng cao áp.
??t qu?????c trình bày ? b?ng 3.5.
52
??ng 3.5 Kh? n?ng sinh aflatoxin B1 c?a các ch?ng A. flavus phân l?p
TT Ch?ng phân l?p Ngu?n và ??a ???m
phân l?p
??n l??ng aflatoxin B1(ppb)
1 A. flavus AF14 Ngô - V?nh Phúc 600 ± 5
2 A. flavus DA2 Ngô - Hà N?i KPH?
3 A.flavus DA1 Ngô - Hà N?i KPH?
4 A. flavus AL21 ??c - Ngh? An KPH?
5 A. flavus AL22 ??c - Ngh? An KPH?
6 A. flavus AL23 ??c - ??c Nông KPH?
Chú thích: KPH?: Không phát hi?n ???c
Hình 3.1 ??c ký ?? phân tích aflatoxin B1 t?o b?i ch?ng A. flavus AF14
53
3.1.5 ?ánh giá kh? n?ng c?nh tranh c?a các ch?ng A. flavus không sinh
aflatoxin
??t ch?ng A. flavus không sinh aflatoxin ???c l?a ch?n làm tác nhân ??i kháng ??
gi?m s? nhi?m aflatoxin m?t cách hi?u qu? ph?i có kh? n?ng c?nh tranh cao, ?n ??nh và
chi?m ?u th? c?nh tranh trong môi tr??ng nông nghi?p tr??c nh?ng ch?ng A. flavus sinh
aflatoxin trong t? nhiên.
 Theo k?t qu? thu ???c ? trên, 05 ch?ng A. flavus (DA1, DA2, AL21, AL22 và
AL23) sau khi ???c phân lo?i, sàng l?c b?ng các khóa phân lo?i và xác ??nh không sinh
aflatoxin ???c ?ánh giá kh? n?ng c?nh tranh v?i ch?ng A. flavus AF14 sinh aflatoxin thông
qua s? gi?m hàm l??ng aflatoxin trên môi tr??ng ngô theo ph??ng pháp c?a Tanaka và
??ng s? [124] trình bày ? m?c 2.2.6. Ch?ng A. flavus AF14 sinh aflatoxin ???c nuôi h?n
??p v?i t?ng ch?ng A. flavus không sinh aflatoxin ?ã tuy?n ch?n theo t? l? 1:1 (s? bào t?
??a m?i ch?ng là 1,5 x 105CFU/g) trên c? ch?t ngô s?ch không có aflatoxin ? nhi?t ??
28oC, ??? ?m 25% trong th?i gian 7 ngày. Sau ?ó chi?t xu?t và phân tích hàm l??ng
aflatoxin ???c t?o thành. Kh? n?ng c?nh tranh c?a các ch?ng A. flavus không sinh
aflatoxin ???c trình bày ? b?ng 3.6 và hình 3.3.
Hình 3.2 ??c ký ?? th? hi?n kh? ??ng sinh aflatoxin B1 ??a ch?ng A. flavus DA2
54
??ng 3.6 Hi?u qu? gi?m aflatoxin B1 c?a ch?ng A. flavus AF14 nuôi c?y trên môi tr??ng ngô
??ng các ch?ng A. flavus không sinh aflatoxin
TT
Nuôi k?t h?p A. flavus AF14
??i các ch?ng
Hàm l??ng aflatoxin B1
trong môi tr??ng (ppb)
Hi?u qu? gi?m
aflatoxin B1 (%)
1 A. flavus AF14 600 ± 5,2 -
2 A. flavus DA2 + A. flavus AF14 90 ± 3,6 85
3 A. flavus DA1 + A. flavus AF14 168 ± 7,3 72
4 A. flavus AL21 + A. flavus AF14 282 ± 6,9 53
5 A. flavus AL22 + A. flavus AF14 330 ± 8,4 45
6 A. flavus AL23 + A. flavus AF14 348 ± 6,6 42
Hình 3.3 Ki?m tra hàm l??ng aflatoxin B1 c?a h?n h?p các ch?ng A. flavus nuôi c?y trên c? ch?t
ngô b?ng s?c ký b?n m?ng (TLC)
??t qu? phân tích b?ng 3.6 và hình 3.3 cho th?y khi nuôi riêng ch?ng A. flavus AF14,
sau 7 ngày nuôi c?y hàm l??ng aflatoxin B1 là 600 ppb. S? li?u phân tích c?ng cho th?y
các ch?ng A. flavus không sinh aflatoxin kh?o sát ??u th? hi?n kh? n?ng canh tranh làm
gi?m hàm l??ng aflatoxin B1 c?a ch?ng AF14 v?i m?c ?? khác nhau, dao ??ng t? 42-
85%. Hi?u qu? gi?m khác nhau là do các ch?ng A. flavus DA2, A. flavus DA1, A. flavus
AL21, A. flavus AL22, A. flavus AL23 có kh? n?ng c?nh tranh khác nhau ??i v?i ch?ng A.
flavus A14. Khi nuôi h?n h?p ch?ng A. flavus A14 và ch?ng A. flavus DA2 hàm l??ng
aflatoxin trong môi tr??ng ngô gi?m nhi?u nh?t, ch? còn 90 ppb, hi?u qu? gi?m aflatoxin
55
B1 là 85%. K?t qu? nghiên c?u này c?ng phù h?p v?i nh?ng nghiên c?u ??a Cotty và c?ng
?? khi s? d?ng ch?ng AF36 không sinh aflatoxin phân l?p t? bông vùng Arizona ??a ??
có kh? n?ng c?nh tranh cao v?i ch?ng AF13 sinh aflatoxin. Hàm l??ng aflatoxin gi?m t?
85-100% ? các công th?c thí nghi?m. Cotty ??ng ?ã ch?ng minh r?ng ch?ng AF36 làm
gi?m aflatoxin ??a ch?ng AF13 theo c? ch? lo?i tr? ??nh tranh. T? nh?ng k?t qu? nghiên
c?u trong phòng thí nghi?m này, ch?ng AF36 ?ã ???c Cotty th? nghi?m trong nhà kính và
? qui mô ??ng ru?ng ?? nghiên c?u s? lo?i tr? c?nh tranh ??a ch?ng AF36 v?i các ch?ng
A. flavus sinh aflatoxin ??n ??a và làm c? s??????ng d?ng ? di?n r?ng ch?ng AF36 cho
??c ?ích phòng ch?ng aflatoxin trên bông và ngô, ??c [42, 44, 45]. Vì v?y, chúng tôi ch?n
ch?ng A. flavus DA2 không sinh aflatoxin có kh? n?ng c?nh tranh cao nh?t làm ch?ng
ph?c v? cho các nghiên c?u ti?p theo.
????ánh giá kh? n?ng c?nh tranh c?a ch?ng A. flavus DA2 v?i ch?ng A. flavus AF14
sinh aflatoxin trong môi tr??ng nuôi c?y h?n h?p, chúng tôi ti?n hành phâp l?p l?i 2 ch?ng
này b?ng ph??ng pháp pha loãng th?p phân, c?y chuy?n các khu?n l?c này sang môi
tr??ng Czapeck ?? phát hi?n s? phát quang c?a ch?ng A. flavus AF14 sinh aflatoxin d??i
ánh sáng c?c tím b??c s