Luận án Phân lập vi khuẩn phân giải Silic trong đất và ứng dụng trong canh tác lúa ở đồng bằng sông Cửu Long

 phần làm gia tăng hàm lượng chlorophyll trong lá lúa. Kết quả này có thể 
giải thích là các dòng vi khẩn phân giải Si có khả năng cố định đạm sinh học tự 
do nên cung cấp thêm một lượng đạm đáng kể giúp cây lúa hấp thu và chuyển 
hóa để tham gia vào cấu tạo của chlorophyll trong lá lúa một cách hiệu quả. Mặt 
khác, nghiên cứu của Gong et al. (2005), Kang et al. (2017) và Mahmood et al. 
(2016) cho thấy việc ứng dụng phân Si và vi khuẩn phân giải Si giúp gia tăng 
diện tích bề mặt của lá lúa, sắc tố quang hợp trong cây trồng và giúp cải thiện 
quang hợp, đặc biệt cây trồng trong điều kiện đất bị nhiễm mặn bao gồm lúa mì 
(Tuna et al., 2008), cải dầu (Farshidi et al., 2012), đậu tương (Lee et al., 2010) 
và cà chua (Haghighi and Pessarakli, 2013). Tóm lại, kết quả này cho thấy việc 
chủng các dòng vi khuẩn phân giải Si kết hợp bón Si và NPK theo khuyến cáo 
giúp gia tăng hàm lượng chlorophyll của lá lúa. 
102 
4.6.1.3 Độ cứng lóng thân cây lúa 
a) Vụ 1 (6/2018 – 9/2018) 
Độ cứng lóng thân cây lúa (lóng 1, 2 và 3) vào thời điểm thu hoạch của các 
nghiệm thức thí nghiệm trồng trên nền đất nhiễm mặn trong nhà lưới ở vụ 1 được 
trình bày trong Bảng 4.12. 
Bảng 4.12: Độ cứng lóng thân cây lúa của các nghiệm thức thí nghiệm trồng trên 
nền đất nhiễm mặn ở điều kiện nhà lưới trong vụ 1 vào thời điểm thu hoạch 
(6/2018 – 9/2018) 
*Ghi chú: * là khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa các nghiệm thức ở mức ý nghĩa 5%. Trong 
cùng một cột các giá trị trung bình có chữ theo sau giống nhau thì khác biệt không có ý nghĩa 
thống kê ở mức ý nghĩa 5% qua phép thử Duncan 
Kết quả cho thấy độ cứng của 3 lóng thân cây lúa có xu hướng giảm dần 
theo chiều cao của cây lúa (tính từ gốc lúa) và có sự khác biệt có ý nghĩa thống 
kê giữa các nghiệm thức thí nghiệm. Thông thường cây lúa bị đổ ngã là do độ 
cứng của lóng 1 và lóng 2 thấp (Nguyễn Minh Chơn, 2007). Kết quả khảo sát cho 
thấy độ cứng lóng thân 1 dao động trong khoảng 2,98-7,27 N, các nghiệm thức 
được chủng vi khuẩn phân giải Si cho độ cứng lóng thân cao hơn và khác biệt ý 
nghĩa thống kê so với ba nghiệm thức không chủng vi khuẩn (p<0,05), tuy nhiên 
chỉ có duy nhất nghiệm thức NPK+Si+LCT_01 khác biệt không có ý nghĩa thống 
kê với nghiệm thức NPK+Si (p>0,05). Nghiệm thức đối chứng có độ cứng ở tất 
cả các lóng 1, 2 và 3 thấp nhất và lần lượt đạt 2,98, 1,06 và 0,86 N. Mặt khác, kết 
quả khảo sát độ cứng lóng 2 cho thấy tất cả các nghiệm thức chủng với vi khuẩn 
phân giải Si có độ cứng dao động trong khoảng 1,91-2,58 N, tương đương hoặc 
cao hơn so với nghiệm thức bón NPK và nghiệm thức bón NPK+Si. Hai nghiệm 
thức này có độ cứng lóng thân 2 lần lượt đạt 1,83 và 1,88 N. Trong số các nghiệm 
thức chủng vi khuẩn phân giải Si kết hợp bón Si và NPK, nghiệm thức chủng 
TCM_39 và nghiệm thức chủng MIX kết hợp bón Si và NPK có độ cứng lóng 2 
TT Nghiệm thức 
Độ cứng lóng thân cây lúa (N) 
Lóng 1 Lóng 2 Lóng 3 
1 Đối chứng 2,98 g 1,06 f 0,86 c 
2 NPK 4,07 f 1,84 e 1,11 c 
3 NPK+Si 4,86 e 1,89 e 1,44 b 
4 NPK+Si+LCT_01 5,07 de 1,98 cde 1,49 b 
5 NPK+Si+RTTV_12 6,14 b 2,07 bcd 1,94 a 
6 NPK+Si+PTST_30 5,29 cd 1,91 de 1,45 b 
7 NPK+Si+MCM_15 5,56 c 2,10 bc 1,48 b 
8 NPK+Si+TCM_39 7,27 a 2,19 b 1,44 b 
9 NPK+Si+MIX 7,00 a 2,58 a 1,50 b 
F * * * 
CV (%) 24,6 20,5 23,0 
103 
cao nhất và lần lượt đạt 2,58 và 2,19 N (p<0,05). Bên cạnh đó, kết quả khảo sát 
độ cứng lóng 3 cho thấy các nghiệm thức bón phân Si cho độ cứng đạt 1,44-1,94 
N, cao hơn và khác biệt có ý nghĩa thống kê so với nghiệm thức chỉ bón NPK và 
nghiệm thức đối chứng với độ cứng lóng 3 lần lượt đạt 1,11 và 0,86 N. Hơn nữa, 
các nghiệm thức được chủng với vi khuẩn phân giải Si kết hợp bón Si và NPK 
cho độ cứng lóng 3 tương đương hoặc cao hơn so với nghiệm thức bón NPK+Si. 
Trong đó nghiệm thức chủng với dòng vi khuẩn RTTV_12 kết hợp bón Si và 
NPK có độ cứng lóng 3 đạt 1,94 N và có giá trị cao nhất. 
b) Vụ 2 (10/2018-01/2019) 
Kết quả khảo sát độ cứng lóng thân cây lúa ở thí nghiệm vụ 2 trồng trên nền 
đất nhiễm mặn ở điều kiện nhà lưới được trình bày ở Bảng 4.13 cho thấy tương 
tự như vụ 1, trong vụ 2 này tất cả các nghiệm thức có chủng vi khuẩn phân giải 
Si kết hợp bón phân đầy đủ NPK+Si cho độ cứng lóng thân 1, 2 và 3 tương đương 
hoặc cao hơn và khác biệt có ý nghĩa thống kê khi so sánh với các nghiệm thức 
không chủng vi khuẩn phân giải Si (p<0,05). Trong số các nghiệm thức chủng 
các dòng vi khuẩn phân giải Si, nghiệm thức chủng dòng vi khuẩn TCM_39 và 
nghiệm thức chủng hỗn hợp 5 dòng vi khuẩn kết hợp bón Si và NPK có độ cứng 
lóng thân lúa cao nhất. 
Bảng 4.13: Độ cứng lóng thân cây lúa của các nghiệm thức thí nghiệm trồng trên 
nền đất nhiễm mặn ở điều kiện nhà lưới trong vụ 2 vào thời điểm thu hoạch 
(10/2018 – 01/2019) 
*Ghi chú: * là khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa các nghiệm thức ở mức ý nghĩa 5%. Trong 
cùng một cột các giá trị trung bình có chữ theo sau giống nhau thì khác biệt không có ý nghĩa 
thống kê ở mức ý nghĩa 5% qua phép thử Duncan 
Như vậy, độ cứng lóng thân cây lúa có xu hướng gia tăng qua mỗi vụ khi 
được trồng trên nền đất nhiễm mặn có bón Si, NPK và chủng các dòng vi khuẩn 
phân gải Si. Hầu hết các nghiệm thức bón phân Si kết hợp vi khuẩn phân giải Si 
TT Nghiệm thức 
Độ cứng lóng thân cây lúa (N) 
Lóng 1 Lóng 2 Lóng 3 
1 Đối chứng 4,36 g 2,28 e 1,32 d 
2 NPK 4,90 f 2,68 d 1,62 c 
3 NPK+Si 6,20 e 2,86 d 1,63 c 
4 NPK+Si+LCT_01 6,49 e 3,66 c 1,67 c 
5 NPK+Si+RTTV_12 8,66 b 3,98 c 1,72 c 
6 NPK+Si+PTST_30 7,88 c 3,96 c 1,70 c 
7 NPK+Si+MCM_15 7,01 d 3,88 c 1,68 c 
8 NPK+Si+TCM_39 9,40 a 4,51 b 1,99 b 
9 NPK+Si+MIX 9,52 a 4,94 a 2,96 a 
F * * * 
CV (%) 25,0 23,9 25,7 
104 
cho độ cứng lóng thân cao hơn so với các nghiệm thức chỉ bón NPK hoặc bón 
NPK+Si. Kết quả này cho thấy biện pháp chủng các dòng vi khuẩn phân giải Si 
kết hợp bón phân NPK+Si giúp gia tăng độ cứng lóng thân của cây lúa, do đó có 
thể nhận thấy vai trò rất quan trọng của vi khuẩn phân giải khoáng Si giúp tăng 
hàm lượng Si hòa tan trong đất, vì vậy cây lúa hấp thu Si cao hơn dẫn đến thân 
lá cứng chắc, ít bị đổ ngã hơn so với các nghiệm thức bón phân NPK khuyến cáo 
và NPK+Si nhưng không chủng vi khuẩn phân giải Si. Kết quả này tương tự với 
nghiên cứu của Yoshida (1975), cho thấy Si giúp lá cây mọc thẳng đứng hơn và 
giảm đổ ngã. Ngoài ra, kết quả này phù hợp với nghiên cứu của Fallah (2012) 
cho thấy bón phân Si giúp gia tăng độ dày của lóng thân do đó hạn chế sự đổ ngã 
ở cây lúa. Tuy nhiên, các nghiên cứu về kết hợp bón phân Si và chủng vi khuẩn 
phân giải Si vào đất giúp gia tăng độ cứng lóng thân cây lúa vẫn chưa được công 
bố. Tóm lại, việc chủng các dòng vi khuẩn phân giải Si vào đất lúa kết hợp bón 
Si và NPK giúp gia tăng hiệu quả độ cứng lóng thân 1, 2 và 3 của cây lúa. 
4.6.1.4 Chiều dài bông 
a) Vụ 1 (6/2018 – 9/2018) 
Kết quả khảo sát về chiều dài bông lúa của các nghiệm thức thí nghiệm 
trồng trên nền đất nhiễm mặn ở điều kiện nhà lưới được trình bày ở Hình 4.30 
thể hiện sự khác biệt rất rõ giữa các nghiệm thức được chủng vi khuẩn phân giải 
Si với các nghiệm thức còn lại không chủng vi khuẩn phân giải Si. 
Hình 4.30: Chiều dài bông lúa ở thời điểm thu hoạch của các nghiệm thức thí 
nghiệm trồng trên nền đất nhiễm mặn ở điều kiện nhà lưới trong vụ 1 (6/2018 – 
9/2018) 
*Ghi chú: CV(%) = 8,48; sig. = 0,00; NT1_Đối chứng; NT2_NPK; NT3_NPK+Si; 
NT4_NPK+Si+LCT_01; NT5_NPK+Si+RTTV_12; NT6_NPK+Si+PTST_30; 
NT7_NPK+Si+MCM_15; NT8_NPK+Si+TCM_39; NT9_NPK+Si+MIX 
Chiều dài bông lúa của các nghiệm thức dao động trong khoảng 14,1-19,0 
cm. Trong đó, nghiệm thức đối chứng có chiều dài bông thấp nhất (14,1 cm) và 
105 
tất cả các nghiệm thức có chủng vi khuẩn phân giải Si kết hợp bón Si và NPK 
cho chiều dài bông lúa dao động trong khoảng 18,5-19,0 cm, cao hơn và khác 
biệt có ý nghĩa thống kê so với nghiệm thức đối chứng, nghiệm thức bón NPK và 
nghiệm thức bón NPK+Si. Ba nghiệm thức này có chiều dài bông lúa lần lượt đạt 
17,6 cm và 17,2 cm. Tuy nhiên cả ba nghiệm thức này khác biệt không có ý nghĩa 
thống kê khi so sánh với nhau (p>0,05) về chiều dài bông lúa. Kết quả này góp 
phần củng cố vai trò quan trọng của vi khuẩn phân giải khoáng Si khi được chủng 
vào trong đất khi kết hợp với việc bón đầy đủ phân NPK khuyến cáo và bón phân 
khoáng Si giúp kích thích gia tăng chiều dài bông lúa. 
b) Vụ 2 (10/2018-01/2019) 
Chiều dài bông lúa của các nghiệm thức thí nghiệm trồng trên nền đất nhiễm 
mặn trong điều kiện nhà lưới ở vụ 2 được trình bày trong Hình 4.31 và Hình 4.32 
cho thấy kết quả tương tự như vụ 1, ở vụ 2 này chiều dài bông lúa dao động trong 
khoảng 16,9-20,3 cm. 
Hình 4.31: Chiều dài bông lúa ở thời điểm thu hoạch của các nghiệm thức thí 
nghiệm trồng trên nền đất nhiễm mặn ở điều kiện nhà lưới trong vụ 2 (10/2018 
– 01/2019) 
*Ghi chú: NT1_Đối chứng; NT2_NPK; NT3_NPK+Si; NT4_NPK+Si+LCT_01; 
NT5_NPK+Si+RTTV_12; NT6_NPK+Si+PTST_30; NT7_NPK+Si+MCM_15; 
NT8_NPK+Si+TCM_39; NT9_NPK+Si+MIX 
Nghiệm thức đối chứng có chiều dài bông thấp nhất, đạt 16,9 cm. Tiếp theo, 
nghiệm thức được chủng dòng vi khuẩn MCM_15 có chiều dài bông lúa đạt 18,1 
cm, khác biệt không có ý nghĩa thống kê so với nghiệm thức bón NPK và bón 
NPK+Si. Hai nghiệm thức này có chiều dài bông lần lượt đạt 18,0 và 17,6 cm. 
Các nghiệm thức được chủng vi khuẩn phân giải Si gồm LCT_01, RTTV_12, 
PTST_30, TCM_39 và MIX kết hợp bón Si và NPK cho chiều dài bông lúa dao 
động từ 19,4-20,3 cm, cao hơn và khác biệt có ý nghĩa thống kê so với các nghiệm 
thức có và không có chủng vi khuẩn phân giải Si còn lại (p>0,05). 
106 
Hình 4.32: Chiều dài bông lúa ở thời điểm thu hoạch của các nghiệm thức thí 
nghiệm trồng trên nền đất nhiễm mặn ở điều kiện nhà lưới trong vụ 2 (10/2018 
– 01/2019) 
*Ghi chú: CV(%) = 6,75; sig. = 0,00; NT1_Đối chứng; NT2_NPK; NT3_NPK+Si; 
NT4_NPK+Si+LCT_01; NT5_NPK+Si+RTTV_12; NT6_NPK+Si+PTST_30; 
NT7_NPK+Si+MCM_15; NT8_NPK+Si+TCM_39; NT9_NPK+Si+MIX 
Tóm lại, kết quả khảo sát chiều dài bông lúa qua 2 vụ liên tiếp trên cùng 
một nền đất nhiễm mặn trong điều kiện nhà lưới đã cho thấy được vai trò quan 
trọng của vi khuẩn phân giải Si khi được chủng vào trong đất nhiễm mặn kết hợp 
với việc bón đầy đủ phân NPK+Si trong việc giúp kích thích gia tăng chiều dài 
bông lúa. Kết quả nghiên cứu này tương tự với công bố của Jan et al. (2018) cho 
thấy bón phân Si góp phần gia tăng chiều dài bông lúa, mặt khác vẫn chưa có 
công bố về việc kết hợp giữa bón phân Si và vi khuẩn phân giải Si giúp gia tăng 
chiều dài bông lúa. Ngoài ra, các chỉ tiêu gồm chiều dài bông lúa, hạt đóng khít 
và số hạt trên bông cao đã góp phần quan trọng vào việc gia tăng năng suất lúa 
(Nguyễn Ngọc Đệ, 2008; Phạm Thị Thanh Mai và ctv., 2012; Ranawake et al., 
2013). 
4.5.6.5 Tỷ lệ hạt chắc trên bông 
a) Vụ 1 (6/2018-9/2018) 
Kết quả khảo sát về tỷ lệ hạt chắc trên bông của các nghiệm thức thí nghiệm 
trồng trên nền đất nhiễm mặn trong nhà lưới được trình bày ở Hình 4.33 cho thấy 
nghiệm thức đối chứng có tỷ lệ hạt chắc trên bông thấp nhất (67,7%). Mặt khác, 
tất cả các nghiệm thức được chủng với vi khuẩn phân giải Si cho tỷ lệ hạt chắc 
trên bông dao động trong khoảng 82,0-85,6%, tương đương hoặc cao hơn so với 
nghiệm thức bón NPK và nghiệm thức bón NPK+Si (lần lượt đạt 82,1 và 82,5%). 
Nghiệm thức được chủng với dòng vi khuẩn TCM_39 và nghiệm thức chủng với 
MIX kết hợp bón Si và NPK cho tỷ lệ hạt chắc trên bông cao nhất, đạt 85,6 và 
85,3%, khác biệt không có ý nghĩa thống kê khi so sánh với nhau và với nghiệm 
thức chủng dòng vi khuẩn RTTV_12 và PTST_30 kết hợp bón Si và NPK. Hai 
107 
nghiệm thức này có tỷ lệ hạt chắc trên bông đạt lần lượt 83,2 và 83,6% (p>0,05). 
Ngoài ra, nghiệm thức được chủng với dòng vi khuẩn TCM_39 và nghiệm thức 
chủng với MIX kết hợp bón Si và NPK khác biệt có ý nghĩa thống kê về tỷ lệ hạt 
chắc trên bông so với nghiệm thức chủng vi khuẩn LCT_01 và MCM_15 (lần 
lượt đạt 82,0 và 81,7%) (p<0,05). 
Hình 4.33: Tỷ lệ hạt chắc trên bông ở thời điểm thu hoạch của các nghiệm thức 
thí nghiệm trồng trên nền đất nhiễm mặn ở điều kiện nhà lưới trong vụ 1 
(6/2018 – 9/2018) 
*Ghi chú: CV(%) = 6,53; sig. = 0,00; NT1_Đối chứng; NT2_NPK; NT3_NPK+Si; 
NT4_NPK+Si+LCT_01; NT5_NPK+Si+RTTV_12; NT6_NPK+Si+PTST_30; 
NT7_NPK+Si+MCM_15; NT8_NPK+Si+TCM_39; NT9_NPK+Si+MIX 
b) Vụ 2 (10/2018-01/2019) 
Tỷ lệ hạt chắc trên bông của các nghiệm thức thí nghiệm lúa trồng trên nền 
đất nhiễm mặn trong nhà lưới ở vụ 2 được trình bày trong Hình 4.34 cho thấy tất 
cả các nghiệm thức có bón phân Si đều cho tỷ lệ hạt chắc trên bông cao hơn và 
khác biệt có ý nghĩa thống kê so với nghiệm thức chỉ bón NPK và đối chứng. Hai 
nghiệm thức đứng sau có tỷ lệ hạt chắc trên bông lần lượt đạt 89,9 và 87,2% 
(p<0,05). Mặt khác, các nghiệm thức được chủng với vi khuẩn phân giải Si cho 
kết quả tỷ lệ hạt chắc trên bông tương đương hoặc cao hơn so với nghiệm thức 
bón NPK+Si (94,2%). Trong đó, nghiệm thức chủng tổ hợp 5 dòng vi khuẩn 
(MIX) kết hợp bón Si và NPK cho tỷ lệ hạt chắc trên bông cao nhất, đạt 98,4% 
và khác biệt có ý nghĩa thống kê so với các nghiệm thức còn lại (p<0,05). Kế tiếp, 
nghiệm thức được chủng với dòng vi khuẩn TCM_39 và RTTV_12 kết hợp bón 
Si và NPK lần lượt có tỷ lệ hạt chắc trên bông đạt 97,0 và 96,0%, khác biệt không 
có ý nghĩa thống kê so với nhau (p>0,05), tuy nhiên tương đương và cao hơn khi 
so sánh với các nghiệm thức chủng vi khuẩn LCT_01, PTST_30 và MCM_15 kết 
hợp bón Si và NPK. Ba nghiệm thức này có tỷ lệ hạt chắc trên bông đạt lần lượt 
95,1, 94,7 và 94,5%. 
108 
Như vậy, qua kết quả về tỷ lệ hạt chắc trên bông khảo sát qua 2 vụ lúa thí 
nghiệm trong nhà lưới một lần nữa chứng minh vai trò tích cực của các dòng vi 
khuẩn phân giải Si phân lập lên sự gia tăng tỷ lệ hạt chắc trên bông, là một trong 
những thành phần quan trọng quyết định đến năng suất lúa. Kết quả này tương tự 
nghiên cứu của Detmann et al. (2012) cho thấy bón phân Si giúp gia tăng tỷ lệ 
hạt chắc trên bông và Peera et al. (2016) chứng minh biện pháp kết hợp bón phân 
Si và chủng vi khuẩn phân giải Si giúp gia tăng tỷ lệ hạt chắc trên bông lúa. Tóm 
lại, khi chủng các dòng vi khuẩn phân giải Si phân lập kết hợp bổ sung Si và bón 
phân NPK theo khuyến cáo giúp gia tăng tỷ lệ hạt chắc trên bông của cây lúa. 
Hình 4.34: Tỷ lệ hạt chắc trên bông ở thời điểm thu hoạch của các nghiệm thức 
thí nghiệm trồng trên nền đất nhiễm mặn ở điều kiện nhà lưới trong vụ 2 
(11/2018 – 01/2019) 
*Ghi chú: CV(%) = 3,61; sig. = 0,00; NT1_Đối chứng; NT2_NPK; NT3_NPK+Si; 
NT4_NPK+Si+LCT_01; NT5_NPK+Si+RTTV_12; NT6_NPK+Si+PTST_30; 
NT7_NPK+Si+MCM_15; NT8_NPK+Si+TCM_39; NT9_NPK+Si+MIX 
4.6.1.6 Sinh khối khô trên chậu 
a) Vụ 1 (6/2018 – 9/2018) 
Kết quả khảo sát tổng sinh khối khô cây lúa trên chậu của các nghiệm thức 
thí nghiệm trồng trên nền đất nhiễm mặn trong điều kiện nhà lưới ở vụ 1 được 
trình bày trong Hình 4.35 cho thấy 3 nghiệm thức được chủng với dòng vi khuẩn 
RTTV_12, TCM_39 và MIX kết hợp bón Si và NPK có tổng sinh khối khô trên 
chậu lần lượt là 21,5, 22,5 và 23,3 g, cao hơn và khác biệt có ý nghĩa thống kê so 
với các nghiệm thức còn lại (p<0,05). Các nghiệm thức này khác biệt có ý nghĩa 
thống kê khi so sánh với nhau (p<0,05). Tiếp theo, nghiệm thức NPK+Si kết hợp 
dòng vi khuẩn LCT_01, PTST_30 và MCM_15 có tổng sinh khối khô trên chậu 
nằm trong khoảng 17,5-18,7 g và khác biệt không có ý nghĩa thống kê khi so sánh 
với nghiệm thức NPK và nghiệm thức NPK+Si và lần lượt có sinh khối khô trên 
109 
chậu đạt 18,1 và 18,2 g (p>0,05). Nghiệm thức đối chứng có sinh khối khô trên 
chậu thấp nhất đạt 13,0 g (p<0,05). 
Hình 4.35: Sinh khối khô trên chậu của các nghiệm thức thí nghiệm trồng trên 
nền đất nhiễm mặn ở điều kiện nhà lưới trong vụ 1 (6/2018 – 9/2018) 
*Ghi chú: CV(%) = 16,0; sig. = 0,00; NT1_Đối chứng; NT2_NPK; NT3_NPK+Si; 
NT4_NPK+Si+LCT_01; NT5_NPK+Si+RTTV_12; NT6_NPK+Si+PTST_30; 
NT7_NPK+Si+MCM_15; NT8_NPK+Si+TCM_39; NT9_NPK+Si+MIX 
b) Vụ 2 (10/2018-01/2019) 
Tổng sinh khối lúa khô trên chậu của các nghiệm thức thí nghiệm trồng trên 
nền đất nhiễm mặn trong nhà lưới ở vụ 2 được trình bày ở Hình 4.36 cho thấy 
hầu hết các nghiệm thức được chủng với vi khuẩn phân giải Si có sinh khối khô 
trên chậu cao hơn và khác biệt có ý nghĩa thống kê so với các nghiệm thức không 
được chủng vi khuẩn phân giải Si (p<0,05). Các nghiệm thức NPK+Si+MIX, 
NPK+Si+TCM_39 và NPK+Si+RTTV_12 có sinh khối khô trên chậu dao động 
trong khoảng 24,3-29,0 g, cao hơn và khác biệt có ý nghĩa thống kê so với các 
nghiệm thức có và không có chủng vi khuẩn còn lại (p<0,05). Ngoài ra, các 
nghiệm thức này còn khác biệt có ý nghĩa thống kê khi so sánh với nhau (p<0,05) 
về sinh khối khô trên chậu. Tiếp theo, nghiệm thức được chủng dòng vi khuẩn 
PTST_30 kết hợp bón Si và NPK có sinh khối khô trên chậu đạt 23,0 g, khác biệt 
không có ý nghĩa thống kê với hai nghiệm thức chủng vi khuẩn LCT_01 và 
MCM_15 kết hợp bón Si và NPK. Hai nghiệm thức đứng sau này có sinh khối 
lúa khô lần lượt đạt 22,1 và 22,7 g (p>0,05), tuy nhiên, cao hơn và khác biệt có ý 
nghĩa thống kê so với nghiệm thức đối chứng (12,6 g), NPK (21,8 g) và NPK+Si 
(21,9 g). Đồng thời, nghiệm thức NPK và NPK+Si có sinh khối khô khác biệt 
không có ý nghĩa thống kê khi so sánh với nhau (p>0,05). 
110 
Hình 4.36: Sinh khối khô trên chậu của các nghiệm thức thí nghiệm trồng trên 
nền đất nhiễm mặn ở điều kiện nhà lưới trong vụ 2 (10/2018-01/2019) 
*Ghi chú: CV(%) = 19,7; sig. = 0,00;NT1_Đối chứng; NT2_NPK; NT3_NPK+Si; 
NT4_NPK+Si+LCT_01; NT5_NPK+Si+RTTV_12; NT6_NPK+Si+PTST_30; 
NT7_NPK+Si+MCM_15; NT8_NPK+Si+TCM_39; NT9_NPK+Si+MIX 
Tóm lại, việc bổ sung đầy đủ NPK theo khuyến cáo kết hợp bổ sung Si và 
vi khuẩn phân giải Si giúp gia tăng sinh khối khô cây lúa trên chậu trồng trên nền 
đất nhiễm mặn trong nhà lưới. Kết quả này tương tự với nghiên cứu của Ma et al. 
(1989) cho thấy cây lúa được trồng trong dung dịch dinh dưỡng được bổ sung Si 
trong suốt giai đoạn sinh sản giúp gia tăng sinh khối rơm khô và năng suất hạt 
khoảng 24,3% và 30,0% so với cây lúa được trồng trong môi trường không có bổ 
sung Si. Ngoài ra, kết quả này cũng phù hợp với kết quả nghiên cứu của Peera et 
al. (2016) cho thấy khi chủng dòng vi khuẩn phân giải Si kết hợp bón tro than từ 
các nhà máy nhiệt điện giúp gia tăng sinh khối rơm so với nghiệm thức đối chứng. 
4.6.1.7 Hàm lượng Si trong thân 
a) Vụ 1 (6/2018 – 9/2018) 
Hàm lượng Si trong thân cây lúa của các nghiệm thức thí nghiệm được trồng 
trên nền đất nhiễm mặn trong nhà lưới ở vụ 1 được trình bày trong Hình 4.37 cho 
thấy hầu hết các nghiệm thức được bổ sung vi khuẩn phân giải Si đều cho hàm 
lượng Si trong thân dao động trong khoảng 41,3-65,0 g.kg-1, cao hơn và khác biệt 
có ý nghĩa thống kê khi so sánh với các nghiệm thức không bổ sung vi khuẩn. 
Trong số các nghiệm thức được chủng với vi khuẩn phân giải Si, nghiệm thức 
chủng tổ hợp 5 dòng vi khuẩn (MIX) cho hàm lượng Si trong thân cao nhất, đạt 
65,0 g.kg-1 (p<0,05). Tiếp theo, nghiệm thức được chủng dòng vi khuẩn 
TCM_39, RTTV_12 và MCM_15 kết hợp bón Si và NPK có hàm lượng Si trong 
thân lần lượt đạt 51,6, 46,9 và 46,7 g.kg-1. Chúng cao hơn và khác biệt có ý nghĩa 
thống kê so với các nghiệm thức được chủng dòng vi khuẩn PTST_30 và LCT_01 
111 
kết hợp bón Si và NPK và lần lượt đạt 45,5 và 41,3 g.kg-1. Nghiệm thức không 
bón Si gồm NPK và đối chứng có hàm lượng Si trong thân thấp nhất và lần lượt 
đạt 37,5 và 35,9 g.kg-1. 
Hình 4.37: Hàm lượng Si trong thân cây lúa vào thời điểm thu hoạch của các 
nghiệm thức thí nghiệm trồng trên nền đất nhiễm mặn ở điều kiện nhà lưới 
trong vụ 1 (6/2018 – 9/2018) 
*Ghi chú: CV(%) = 17,4; sig. = 0,00; NT1_Đối chứng; NT2_NPK; NT3_NPK+Si; 
NT4_NPK+Si+LCT_01; NT5_NPK+Si+RTTV_12; NT6_NPK+Si+PTST_30; 
NT7_NPK+Si+MCM_15; NT8_NPK+Si+TCM_39; NT9_NPK+Si+MIX 
b) Vụ 2 (10/2018 – 01/2019) 
Kết quả khảo sát về hàm