Tóm tắt Luận án Nhận dạng di sản kiến trúc thuộc địa pháp ở Hà Nội và giải pháp bảo tồn bền vững

. Những biến đổi Xã hội thời kỳ Pháp thuộc 
 Dưới thời Pháp thuộc, cùng với sự phát triển kinh tế và mở mang đô thị, tình hình xã hội Hà Nội 
cũng có những biến động lớn. Sự biến đổi về mặt xã hội thời Pháp thuộc được thể hiện ở phương diện 
kiến trúc với việc hình thành các công trình hạ tầng đô thị mới, các nhà máy, xí nghiệp, cửa hàng, trụ sở 
công ty, các hình thức nhà ở dành cho các tầng lớp dân cư đô thị khác nhau. Bảo tồn các thể loại công 
trình nêu trên cũng làm cho thế hệ hiện tại và tương lai thấy được những đặc trưng xã hội của thời kỳ 
Pháp thuộc. 
2.4.2. Hoạt động kinh tế thời kỳ Pháp thuộc 
 Ngay sau khi ổn định chế độ thưc dân ở Việt Nam, Lào và Campuchia; chính quyền thực dân tập 
trung nỗ lực xây dựng và mở rộng Hà Nội với ý đồ biến nơi đây thành thủ đô của Liên bang Đông 
Dương thuộc Pháp, do vậy tiến trình thay đổi bộ mặt kinh tế Hà Nội diễn ra rất mạnh mẽ. Sự phát 
triển mạnh mẽ về kinh tế Hà Nội thời kỳ Pháp thuộc để lại rất nhiều dấu ấn trong kiến trúc thể hiện 
ở các công trình trụ sở các ngân hàng và công ty, các xí nghiệp công nghiệp Nhiều công trình 
trong số đó vẫn đang đóng góp đáng kể vào bộ mặt kiến trúc KPP. 
2.4.3. Kế hoạch tăng trưởng kinh tế Hà nội 
 Theo Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội đến năm 2020, định hướng đến năm 
2030, thành phố Hà Nội là trung tâm kinh tế lớn của cả nước, nơi cung cấp các dịch vụ cao cấp, là 
trung tâm công nghệ cao, trung tâm giao dịch quốc tế, đầu mối giao thông quan trọng của quốc gia. 
Đây là cơ hội đồng thời cũng là thách thức đối với công tác bảo tồn bền vững di sản kiến trúc: nếu có 
những chính sách và giải pháp hợp lý, sự phát triển kinh tế sẽ góp phần bảo tồn di sản kiến trúc thuộc 
địa Pháp ở Hà Nội. 
2.4.4. Bản chất kinh tế của công trình di sản 
 Phần lớn các công trình di sản KTTĐP hiện nay ở Hà Nội được coi là những bất động sản có giá 
trị cao bởi tính quý hiếm của công trình, bởi giá trị về mặt niên đại, đặc biệt là những công trình ở 
các khu vực có nhiều khách du lịch, các khu buôn bán sầm uất, những công trình ở các vị trí đắc địa 
về địa lý - kinh tế đô thị. Những giá trị về mặt kinh tế này đem đến những thách thức cho công tác 
BTBV công trình di sản. 
2.5. Điều tra xã hội học về vấn đề bảo tồn di sản kiến trúc thuộc địa Pháp 
2.5.1. Mục đích, nội dung, đối tượng điều tra 
9 
- Mục đích điều tra là để tìm hiểu sự biến đổi chức năng công trình di sản, đánh giá của người dân 
về giá trị di sản KTTĐP, hiện trạng công trình di sản và nguyện vọng của người sử dụng về việc 
bảo tồn di sản KTTĐP. 
- Nội dung điều tra gồm 3 phần: Thông tin về người được phỏng vấn, về công trình di sản, về ý kiến 
của người được phỏng vấn. 
2.5.2. Thời gian và phương pháp điều tra 
 Thời gian điều tra được tiến hành vào tháng 10 năm 2015. Người điều tra: Tác giả và một số sinh 
viên năm thứ 5 ngành Kiến trúc, Đại học Xây dựng đã học chuyên đề Kiến trúc và Quy hoạch Hà 
Nội thời Pháp thuộc. Cách thức điều tra: Phỏng vấn trực tiếp người được điều tra theo bộ câu hỏi 
trong phiếu điều tra. 
2.5.3. Kết quả điều tra 
 Kết quả điều tra cho thấy: Toàn bộ nhà công cộng được điều tra vẫn giữ được chức năng cơ bản là 
nhà công cộng mặc dù có những sự thay đổi. Có tới 20% số biệt thự đã biến đổi chức năng thành 
nhà công cộng. Số biệt thự còn giữ được kiến trúc ban đầu tương đối nhỏ, các công trình còn lại đều 
đã bị cơi nới hoặcbiến dạng hoàn toàn. Phần lớn người dân đều đánh giá cao giá trị di sản KTTĐP ở 
Hà Nội. Đa phần người được phỏng vấn cho rằng chỉ cần bảo tồn kiến trúc công trình hay phần bên 
ngoài công trình, nội thất nên được cải tạo để phù hợp chức năng sử dụng mới. 
2.6. Điều kiện tự nhiên 
2.6.1. Khí hậu Hà Nội 
 Khí hậu Hà Nội là khí hậu nhiệt đới ẩm, mùa hè nóng, mưa nhiều và mùa đông lạnh, ít mưa về 
đầu mùa và có mưa phùn về nửa cuối mùa. Với đặc điểm khí hậu như vậy, các công trình KTTĐP 
đã chú ý tới vấn đề che nắng, cách nhiệt, thông gió về mùa hè, tránh gió lạnh mùa đông, tận dụng 
ánh sáng tự nhiên nên đã đem lại tiện nghi sinh khí hậu cho người sử dụng công trình. 
2.6.2. Địa hình, mặt nước và cây xanh Hà Nội 
 Địa hình các quận nội thành Hà Nội tương đối bằng phẳng, có xu hướng thấp dần từ Bắc xuống 
Nam và từ Tây sang Đông. Hà Nội là thành phố có nhiều sông, hồ, cây xanh. Cây xanh, mặt nước 
của đô thị Hà Nội dưới thời Pháp thuộc được quy hoạch và xây dựng một cách quy củ theo chủ 
thuyết “thành phố vườn”. 
2.6.3. Ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên đến bảo tồn bền vững di sản kiến trúc thuộc địa Pháp 
• Tác động tích cực của điều kiện tự nhiên đến công tác bảo tồn 
 Khí hậu nhiệt đới nóng ẩm của Hà Nội giúp cho việc bảo tồn hệ thống công viên, vườn hoa thời 
Pháp thuộc, hệ thống cây xanh đường phố và trong khuôn viên các công trình kiến trúc thuộc địa 
Pháp được dễ dàng. Lượng mưa trung bình năm lớn của Hà Nội giúp bảo tồn và cải tạo hệ thống hồ 
nước đã hình thành từ thời thuộc địa được dễ dàng. 
• Tác động tiêu cực của điều kiện tự nhiên đến công tác bảo tồn 
 Độ ẩm cao và lượng mưa trung bình năm lớn dễ dẫn đến việc hư hỏng các bộ phận kết cấu công 
trình, làm cho các công trình này nhanh chóng xuống cấp theo thời gian. Thời tiết mưa bão về mùa 
hè ở Hà Nội làm cho hệ thống cây xanh công viên, cây xanh đường phố dễ bị hư hỏng. 
2.7. Cơ sở Pháp lý 
2.7.1. Các cơ sở pháp lý về bảo tồn di sản kiến trúc - đô thị quốc tế 
• Hiến chương Athens (1931) 
 Hiến chương Athens bao gồm các nguyên tắc và giải pháp liên quan đến vấn đề khai quật khảo cổ 
và phục chế, mối quan tâm tập chung vào các công trình di sản ở châu Âu. Các nguyên tắc và giải 
pháp nêu ra không chỉ dừng lại ở việc can thiệp vào các công trình lịch sử mà còn quan tâm đến các 
vùng bảo tồn. 
10 
• Hiến chương Venise (1964) 
 Hiến chương là công cụ quan trọng để kiểm soát công tác bảo tồn, phục chế, nhấn mạnh tính quan 
trọng của địa điểm, tôn trọng tính nguyên gốc và đặc tính của công trình lịch sử qua các thời kỳ, 
nhấn mạnh giá trị thẩm mỹ và giá trị lịch sử của di sản, mở rộng quan niệm về di sản. 
• Hiến chương Burra (1979) 
 Hiến chương đã chỉ ra đặc trưng của một địa điểm không chỉ đơn thuần là cấu trúc vật chất mà 
còn phụ thuộc vào bối cảnh, môi trường xung quanh và các yếu tố phi vật thể khác, nhấn mạnh vấn 
đề quy hoạch bảo tồn. 
• Hiến chương Florence (1981) 
 Hiến chương được xây dựng để bảo tồn các hoa viên lịch sử và đã được ICOMOS đăng ký vào hồ 
sơ văn kiện ngày 15 tháng 12 năm 1982 như một phụ lục của Hiến chương Venise về lĩnh vực bảo 
tồn hoa viên lịch sử. 
• Hiến chương Washington (1987) 
 Hiến chương quan tâm tới các khu vực đô thị lịch sử, bao gồm các thành phố, thị xã, các trung 
tâm hoặc khu phố lịch sử cùng với môi trường tự nhiên và nhân tạo của chúng, xác định các nguyên 
tắc, mục tiêu và các phương pháp bảo vệ các thành phố và khu đô thị lịch sử. 
• Văn kiện Nara (1994) 
 Văn kiện gồm hai phần: Tính đa dạng của văn hóa và tính đa dạng của di sản; Giá trị và tính xác 
thực. Văn kiện phản ánh một thực tế là học thuyết bảo tồn đã chuyển từ cách tiếp cận lấy Châu Âu 
làm trung tâm sang luận điểm công nhận sự khác biệt tương đối về văn hóa. 
• Nghị định thư Hội An (2003) 
 Hội nghị đã phê chuẩn Nghị định thư Hội An với các nguyên tắc cơ bản: Bảo tồn các khu phố lịch 
sử Châu Á với sự tham gia của cộng đồng, cân bằng giữa phát triển du lịch và bảo tồn, đối phó với 
các nguy cơ bằng quy hoạch di sản và quy hoạch bảo tồn đô thị. 
• Tuyên bố Hà Nội (2009) 
 Nội dung của Tuyên bố tập trung vào vai trò, trách nhiệm của các thành viên, các quốc gia tham 
gia diễn đàn UNESCO nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về các vấn đề bảo tồn. Tuyên bố 
cũng đặc biệt nhấn mạnh tới giá trị của các di sản văn hóa của Hà Nội và việc bảo vệ và nâng cấp 
các di sản ở đây. 
2.7.2. Các cơ sở pháp lý về bảo tồn di sản kiến trúc - đô thị ở Việt Nam 
• Luật Di sản Văn hóa 
 Luật Di sản Văn hóa quy định rõ các tiêu chí công nhận Di tích lịch sử - văn hóa và phân cấp Di 
tích lịch sử - văn hóa căn cứ vào giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học của di tích. Luật cũng quy định 
khu vực bảo tồn di tích, quy định tổ chức, cá nhân là chủ sở hữu hoặc được giao quản lý, sử dụng di 
tích có trách nhiệm bảo vệ di tích đó. Việc bảo quản, tu bổ và phục hồi di tích phải được xây dựng 
thành dự án trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt và phải bảo đảm giữ gìn tối đa những 
yếu tố nguyên gốc của di tích. 
• Luật Thủ đô 
 Điều 11 của bộ luật quy định việc bảo tồn và phát triển văn hóa Thủ đô phải bảo đảm tiêu biểu 
cho bản sắc văn hóa dân tộc, phát huy các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể của Thủ đô và của 
dân tộc. Luật cũng quy định các khu vực, di tích và di sản văn hóa phải được tập trung nguồn lực để 
bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, trong đó có Khu phố cũ, biệt thự cũ và các công trình kiến trúc 
khác xây dựng trước năm 1954. 
• Luật Xây dựng 
11 
 Trong Luật Xây dựng có một số điểm liên quan tới công tác bảo tồn di sản như nghiêm cấm xây 
dựng trong các khu di tích lịch sử - văn hóa, yêu cầu bảo vệ di sản văn hóa, bảo tồn di tích lịch sử - 
văn hóa, giữ gìn và phát triển bản sắc văn hóa dân tộc. Luật Xây dựng cũng yêu cầu lập danh mục, 
đề xuất biện pháp cải tạo cho những công trình cần giữ lại trong các khu vực quy hoạch cải tạo. 
• Nghị định 08/2005/NĐ-CP về quy hoạch xây dựng và Nghị định 44/2015/NĐ-CP quy định chi 
tiết một số nội dung về quy hoạch xây dựng 
 Trong các nghị định này có đề cập tới việc quy hoạch và quản lý các khu vực bảo tồn trên cả ba 
phương diện: quy hoạch xây dựng vùng, quy hoạch chung và quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị. 
Nghị định cũng yêu cầu xác định các khu vực bảo tồn, xác định danh mục và quy định về bảo tồn, 
cải tạo, chỉnh trang các công trình kiến trúc, di tích lịch sử, văn hóa 
• Quyết định 05/2003/QĐ-BVHTT về Quy chế bảo quản, tu bổ và phục hồi di tích lịch sử - văn 
hoá, danh lam thắng cảnh 
 Quyết định đề cập tới Mục đích của hoạt động bảo quản, tu bổ và phục hồi di tích lịch sử-văn 
hoá,danh lam thắng cảnh; các Nguyên tắc bảo quản, tu bổ và phục hồi di tích; Hồ sơ và điều kiện 
lập thiết kế kỹ thuật bảo quản, tu bổ vàphục hồi di tích; Quy trình và giới hạn tu sửa cấp thiết di 
tích. Các quy định về thi công bảo quản, tu bổ và phục hồi di tích. 
• Thông tư 38/2009/TT-BXD hướng dẫn việc quản lý sử dụng nhà biệt thự tại khu vực đô thị 
 Thông tư quy định các Nguyên tắc chung trong quản lý sử dụng nhà biệt thự; trách nhiệm của các 
cơ quan quản lý, chủ sở hữu, người sử dụng nhà biệt thự; các hành vi bị nghiêm cấm trong sử dụng 
nhà biệt thự. Bảo trì, cải tạo và xây dựng lại nhà biệt thự; quản lý hồ sơ biệt thự. 
• Quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc Khu phố cũ Hà Nội 
 Quy chế nhấn mạnh tới việc ưu tiên phát triển các công trình văn hóa, dịch vụ du lịch, văn phòng 
làm việc cao cấp và các chức năng công cộng, dịch vụ, cây xanh, đồng thời hạn chế xây dựng 
thêm công trình nhà ở, trừ trường hợp cải tạo, chỉnh trang hoặc xây dựng lại đế phục vụ nhu cầu tái 
định cư tại chỗ hoặc trường hợp xử lý nhà nguy hiếm có nguy cơ sập đổ; hạn chế tối đa xây dựng 
mới công trình nhà ở cao tầng làm tăng quy mô dân số khu phố cũ. 
• Nhận xét về hệ thống văn bản pháp lý về bảo tồn di sản ở Việt Nam 
 Về cơ bản, ở Việt Nam hiện nay đã có một hệ thống các Luật và văn bản dưới luật liên quan tới 
bảo tồn di sản kiến trúc và đô thị, tạo điều kiện cho công tác bảo tồn có được những cơ sở pháp lý 
vững vàng hơn. Tuy nhiên các Luật và văn bản dưới luật của Việt Nam có liên quan tới bảo tồn di 
sản kiến trúc hiện nay còn tập trung vào công tác trùng tu, phục chế, bảo tồn nguyên trạng mà chưa 
chú ý đến việc bảo tồn gắn với khai thác di sản, bảo tồn trong quá trình phát triển đô thị bền vững. 
Chưa có các quy chế rõ ràng về các tổ chức tư vấn hoặc tổ chức thi công được phép tham gia quá 
trình bảo tồn. Chưa có các quy chế về sự tham gia của cộng đồng vào công tác bảo tồn. 
CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT VỀ NHẬN DẠNG VÀ BẢO TỒN BỀN VỮNG KIẾN TRÚC 
THUỘC ĐỊA PHÁP Ở HÀ NỘI 
3.1. Nhận dạng kiến trúc thuộc địa Pháp ở Hà Nội 
3.1.1. Nhận dạng kiến trúc thuộc địa Pháp ở Hà Nội qua thể loại kiến trúc 
• Các thể loại kiến trúc thuộc địa Pháp ở Hà Nội 
- Các công trình hành chính và quân sự 
- Các công trình giáo dục và đào tạo 
- Các công trình y tế và văn hóa 
- Các công trình thương mại, dịch vụ và du lịch 
- Các công trình công nghiệp và giao thông 
- Nhà thờ Thiên chúa giáo 
12 
- Chung cư 
- Biệt thự 
• Nhận dạng đặc điểm kiến trúc thuộc địa Pháp 
- Đặc điểm các công trình hành chính và quân sự 
Bảng 3.1: Đặc điểm chung các công trình hành chính và quân sự 
CÔNG NĂNG 
- Một hệ thống hoàn chỉnh 
- Tổ chức công năng kiểu Pháp 
MẶT BẰNG 
- Hành lang bao quanh 
- Hành lang bên 
- Phòng phục vụ bao quanh không gian trung tâm. 
PHONG CÁCH 
- Thực dân tiền kỳ 
- Tân Cổ Điển 
QUY MÔ 
- Công trình hành chính: quy mô lớn 
- Công trình quân sự: quy mô vừa và nhỏ 
- Đặc điểm các công trình giáo dục, đào tạo 
Bảng 3.2: Đặc điểm chung các công trình giáo dục và đào tạo 
 DÀNH CHO NGƯỜ PHÁP DÀNH CHO NGƯỜI VIỆT 
CÔNG NĂNG 
Công năng hoàn chỉnh Công năng đơn giản. 
MẶT BẰNG 
- Công trình tập trung 
 - Hành lang bao quanh. 
- Hành lang hai phía. 
- Công trình phân tán 
 - Hành lang bên 
PHONG CÁCH 
Địa phương Pháp kết hợp 
Tân Cổ Điển 
Địa phương Pháp 
QUY MÔ 
Quy mô lớn Quy mô vừa và nhỏ 
- Đặc điểm các công trình y tế và văn hóa 
Bảng 3.3: Đặc điểm chung các công trình y tế và văn hóa 
 DÀNH CHO NGƯỜI PHÁP DÀNH CHO NGƯỜI VIỆT 
CÔNG NĂNG 
- Các khu vực chức năng hoàn 
chỉnh 
 - Mức độ tiện nghi cao 
 - Các khu vực chức năng không hoàn 
chỉnh 
 - Mức độ tiện nghi thấp. 
MẶT BẰNG 
Mặt bằng phân tán có hành lang 
cầu nối các tòa nhà. 
Mặt bằng phân tán, thậm chí trên các 
khu đất khác nhau. 
PHONG CÁCH 
 - Thực dân tiền kỳ 
 - Tân Cổ Điển. 
 - Art Deco 
 - Thực dân tiền kỳ 
 - Art Deco 
QUY MÔ Quy mô lớn Quy mô vừa và nhỏ 
- Đặc điểm các công trình thương mại, dịch vụ và du lịch 
Bảng 3.4: Đặc điểm chung các công trình thương mại, dịch vụ và du lịch 
CÔNG NĂNG - Tổ chức công năng kiểu Pháp 
MẶT BẰNG 
- Hành lang bao quanh 
- Hành lang bên 
PHONG CÁCH 
- Tân Cổ Điển 
- Art Deco 
QUY MÔ Đa dạng về quy mô 
- Đặc điểm các công trình công nghiệp và giao thông 
13 
Bảng 3.5: Đặc điểm chung các công trình công nghiệp và giao thông 
CÔNG NĂNG - Tổ chức công năng kiểu Pháp 
MẶT BẰNG 
- Hành lang giữa (Nhà điều hành) 
- Hành lang bên (Nhà điều hành) 
- Không gian lớn (Nhà sản xuất) 
PHONG CÁCH 
- Địa phương Pháp (Nhà điều hành) 
- Tân Cổ Điển (Nhà điều hành) 
- Art Deco (Nhà điều hành) 
QUY MÔ Đa dạng về quy mô 
- Đặc điểm nhà thờ Thiên chúa giáo 
Bảng 3.6: Đặc điểm chung các nhà thờ Thiên chúa giáo 
CÔNG NĂNG Tổ chức công năng kiểu nhà thờ Châu Âu 
MẶT BẰNG 
- Mặt bằng chữ thập 
 - Mặt bằng Basilica 
PHONG CÁCH 
- Neo Gothic 
- Neo Roman 
- Đông Dương 
QUY MÔ Đa dạng về quy mô 
- Đặc điểm chung cư 
Bảng 3.7: Đặc điểm chung các chung cư 
 DÀNH CHO NGƯỜI PHÁP DÀNH CHO NGƯỜI VIỆT 
CÔNG NĂNG 
- Công năng hoàn chỉnh 
- Mức độ tiện nghi cao 
- Công năng đơn giản 
- Mức độ tiện nghi thấp 
MẶT BẰNG 
- Hành lang giữa 
- Khu vệ sinh cho từng phòng ở 
- Hành lang bên 
- Khu vệ sinh chung cho toàn nhà hoặc 
từng tầng 
PHONG CÁCH Đông Dương Art Deco 
QUY MÔ Quy mô trung bình và nhỏ Quy mô trung bình 
- Đặc điểm biệt thự 
Bảng 3.8: Đặc điểm chung các biệt thự 
 DÀNH CHO NGƯỜI PHÁP DÀNH CHO NGƯỜI VIỆT 
CÔNG NĂNG 
- Chức năng hoàn chình 
 - Điều kiện tiện nghi cao. 
- Chức năng không hoàn chỉnh. 
- Điều kiện tiện nghi trung bình 
MẶT BẰNG 
Mặt bằng tập trung 
Mặt bằng phân tán 
PHONG CÁCH 
 - Thực dân tiền kỳ 
 - Tân Cổ Điển 
 - Art Deco 
 - Thực dân tiền kỳ 
 - Art Deco 
QUY MÔ Quy mô lớn và trung bình Quy mô trung bình và nhỏ 
3.1.2. Nhận dạng kiến trúc thuộc địa Pháp ở Hà Nội qua phong cách sáng tác 
• Nhận dạng phong cách thông qua các bộ phận công trình 
Bảng 3.9: Nhận dạng phong cách kiến trúc thuộc địa Pháp thông qua các bộ phận công trình 
 BỘ PHẬN 
PHONG CÁCH 
MẶT 
BẰNG 
MẶT 
ĐỨNG 
TƯỜNG, CỘT, 
CUỐN 
MÁI 
CỬA 
TRANG TRÍ 
TIỀN 
THỰC 
DÂN 
-Hình chữ 
nhật. 
-Hành lang 
bao quanh. 
-Đơn giản 
-Cuốm vòm 
liên tục. 
-Tường gạch bổ 
trụ 
-Cuốn vòm 
-Mái dốc lớp 
ngói hoặc tôn 
-Đỉnh mái có cửa 
thông gió. 
-Cửa cuốn 
vòm 
-Hai lớp kính 
chớp. 
-Đắp vữa tạo 
mạch ngang 
-Đắp phào đơn 
giản 
14 
ĐỊA 
PHƯƠNG 
PHÁP 
-Hành lang 
bên. 
-Hành lang 
bên. 
-Hành lang 
trung tâm. 
-Đăng đối 
-Tự do 
-Tường gạch dày 
-Cuốn vòm ở các 
trường học 
-Mái dốc đa 
hướng lợp ngói 
-Công xôn đỡ 
mái bằng gỗ, 
trang trí cầu kỳ. 
-Cửa chữ nhật 
-Cửa cuốn 
vòm 
-Hai lớp kính 
chớp 
-Trang trí đơn 
giản. 
-Hình đắp nối 
có dạng hoa lá 
cách điệu 
-Công xôn 
chạm khắc, tạo 
hình đẹp. 
TÂN CỔ 
ĐIỂN 
-Đăng đối. 
-Hành lang 
bao quanh. 
-Paladio 
Đăng đối 
nghiêm 
ngặt 
-Tường gạch dày 
-Cột giả mô 
phỏng các thức 
Hy La cổ đại 
-Cuốn vòm ở 
tầng một. 
-Mái dốc đa 
hướng lợp ngói 
-Mái Mausard 
-Diềm mái trang 
trí cầu kỳ 
-Cửa cuốn 
vòm ở tầng 
một, cửa chữ 
nhật ở tầng 
trên 
-Trang trí rất 
cầu kỳ 
-Sử dụng các 
thức và họa tiết 
Hy La cổ đại 
-Fronton được 
sử dụng rộng 
rãi ở các lối vào 
chính. 
ART 
NOUVEAU 
-Tự do -Tự do -Tường gạch dày 
- Cột thép, thép 
uốn trang trí đầu 
cột 
- Mái sảnh khung 
kim loại, lắp kính 
- Cửa bán 
nguyệt 
-Trang trí rất 
cầu kỳ 
- Các hình thức 
trang trí bằng 
sắt uốn phù 
điêu đắp nổi 
mô phỏng thiên 
nhiên 
ART 
DECO 
-Hành Lang 
bên. 
-Hành lang 
giữa. 
-Tự do 
- Đăng đối 
-Tự do 
-Tường gạch dày 
-Cột bê tông cốt 
thép 
-Mái bằng là chủ 
yếu 
-Mái ngói ở một 
số nhỏ biệt thự 
-Sê nô bê tông 
cốt thép. 
-Cửa chữ nhật 
-Hoa sắt trang 
trí & bảo vệ 
phần kính. 
-Hoa văn đắp 
nối hình hoa lá 
cách điệu 
-Các hình thức 
trang trí bằng 
sắt uốn 
-Dàn hoa 
BTCT. 
ĐÔNG 
DƯƠNG 
-Hành lang 
bên. 
-Hành lang 
giữa. 
Không gian 
thông 
phòng. 
- Đăng đối 
-Tự do 
-Tường gạch dày 
-Cột bê tông cốt 
thép 
-Cuốn vòm trang 
trí 
-Mái dốc đa 
hướng lợp ngói 
-Công xôn đỡ 
mái kiểu thuần 
việt hoặc Hoa-
Việt. 
-Cửa chữ nhật 
có gờ phía 
dưới hoặc gờ 
bao quanh 
-Trang trí 
bằng họa tiết 
thuần Việt. 
-Trang trí mặt 
tường, đỉnh và 
các góc mái 
bằng các họa 
tiết thuần Việt 
hoặc Hoa-Việt. 
PHÁP 
HOA 
-Hình chữ 
nhật. 
-Hành lang 
trước. 
-Đăng đối -Tường gạch dày 
-Cột theo thức 
Trung Hoa cổ 
-Cuốn vòm trang 
trí. 
-Mái dốc đa 
hướng lợp ngói 
ống 
-Công xôn đỡ 
mái kiểu Trung 
Hoa cổ. 
-Cửa chữ nhật 
-Cửa cuốn 
vòm 
-Trang trí 
bằng họa tiết 
Trung Hoa cổ. 
-Trang trí mặt 
tường đỉnh và 
các góc mái 
bằng các họa 
tiết Trung Hoa 
cổ 
NEO 
GOTHIC 
-Hình chữ 
thập. 
-Basilica 
Đăng đối 
nghiêm 
ngặt 
-Tường gạch dày 
-Bổ trụ ở mặt bên 
-Cuốn nhọn sử 
dụng rộng rãi. 
-Mái có độ dốc 
lớn lợp ngói 
-Mái được che 
bởi mảng tường 
tam giác có thánh 
giá ở mặt trước 
-Cửa cuốn 
nhọn 
-Trang trí 
bằng kính 
màu. 
-Cửa sổ hoa 
hồng 
-Tượng chúa 
Giê-su thánh 
giá. 
• Nhận dạng phong cách kiến trúc thuộc địa Pháp ở Hà Nội 
- Phong cách Tiền thực dân 
- Phong cách Địa phương Pháp 
- Phong cách Tân cổ điển 
- Phong cách Art Nouveau 
- Phong các Art Deco 
- Phong cách Đông Dương 
- Phong cách Pháp - Hoa 
- Phong cách Neo-Gothic 
• Phong cách một số công trình kiến trúc thuộc địa Pháp tiêu biểu 
- Các công trình hành chính và quân sự 
15 
Bảng 3.10: Nhận dạng phong cách một số công trình hành chính và quân sự tiêu biểu 
TT Công trình Công năng hiện nay 
Địa chỉ hiện nay 
Phong cách 
1 Dinh Toàn quyền Đông 
Dương 
Văn phòng 
Chủ tịch nước 
Hùng Vương Tân cổ điển 
 (Phục Hưng) 
2 Dinh Thống sứ 
Bắc Kỳ 
Nhà khách 
chính phủ 
12 Ngô Quyền Tân cổ điển 
 (Cổ điển Pháp) 
3 Doanh trại 
lính Pháp trong thành cổ 
Bảo tàng Quân sự Việt Nam 28A Điện Biên Phủ 
Thực dân tiền kỳ